Μπορούμε να συνυπάρξουμε στην εργασία μας με ένα δημιουργικό, ισότιμο τρόπο;
Τα τελευταία χρόνια η τάση που επικρατούσε στον κόσμο των επιχειρήσεων και των κάθε είδους συνεργασιών έχει σε μεγάλο βαθμό ανατραπεί. Ενώ το παλιό μοντέλο ήταν σε μεγάλο βαθμό ανταγωνιστικό, οδηγούταν από την κορυφή και βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε ένα κατευθυντικό στυλ, πρόσφατα, ιδίως στο εξωτερικό, αλλά τελευταία και στην Ελλάδα πληθαίνουν οι φωνές υπερ ενός συνεργατικού μοντέλου, που βασίζεται σε μια πιο ισότιμη και δημιουργική συνύπαρξη, στην οποία η συν-δημιουργία, η κοινή «ιδιοκτησία» (ownership) και οι πρωτοβουλίες «από κάτω προς τα πάνω» (bottom-up) είναι το ζητούμενο.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είναι όλο και πιο εμφανής η ανάγκη οι ομάδες να συσχετίζονται και να διοικούνται με ένα άλλο μοντέλο συνεργασίας αφενός και ηγεσίας αφετέρου, βάσει του οποίου επιτυγχάνονται και οι δύο στόχοι των ομάδων και των οργανισμών, τόσο αυτός της απόδοσης και της παραγωγής αποτελεσμάτων, όσο και αυτός της ανάπτυξης και της εξέλιξης της ομάδας. Έτσι η ομάδα συνεχίζει να παραμένει δυνατή και ως εκ τούτου συντηρεί την υπόσχεση παραγωγής αντίστοιχων αποτελεσμάτων για το μέλλον.
Το νέο μοντέλο βασίζεται σε εργαλεία και διαδικασίες, όπως το διάλογο, μεθόδους συμμετοχικού σχεδιασμού και συμμετοχικής λήψης αποφάσεων, τη διαμεσολάβηση, και το coaching, που προσφέρουν στις ομάδες την ευκαιρία να δημιουργήσουν μια άλλη κουλτούρα, βασισμένη σε μια διαφορετική προσέγγιση, που στηρίζεται στην εμπιστοσύνη και τις αξίες της ομάδας και του οργανισμού και συνυπολογίζει όλα τα μέρη τους και ιδίως τον ανθρώπινο παράγοντα.
Η προσέγγιση αυτή εγγυάται ότι ο καθένας έχει την ευκαιρία να ακούσει και να ακουστεί, προσκαλεί τον πλουραλισμό, την πολυμορφία και τις διαφορετικές απόψεις, φιλοδοξεί να εξετάσει θέματα από όλες τις δυνατές οπτικές γωνίες, προκειμένου να βρεθεί η καλύτερη κοινή λύση, λειτουργεί βάσει ενός αισθήματος δικαιοσύνης, που μας επιτρέπει να δεχθούμε ένα αποτέλεσμα, που ίσως διαφέρει από τη δική μας προσέγγιση, βοηθά στην επίτευξη συναίνεσης και την λήψη αποφάσεων από κοινού, αλλά και στην οικοδόμηση της κοινωνικής συνοχής και ειρήνης.
Με αυτό τον τρόπο, τα μέλη της ομάδας νιώθουν ότι ανήκουν σε ένα ευρύτερο σύνολο, αναπτύσσουν σχέσεις σεβασμού και εμπιστοσύνης, μαθαίνουν να εκφράζονται αυθεντικά και να συζητούν ουσιαστικά, να λαμβάνουν αποφάσεις και να δρούν από κοινού με τους συνεργάτες τους, να σχεδιάζουν και να πραγματοποιούν τις αλλαγές που θα τους οδηγήσουν στο μέλλον, ατομικά και συλλογικά.
Έτσι, το μοντέλο αυτό αποτελεί ένα μοντέλο μάθησης, στο οποίο οι ομάδες και όσοι τις αποτελούν μαθαίνουν και εξελίσσονται. Άλλωστε, όλα τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν μια ομάδα, όπως και στα άτομα, έτσι και στις ομάδες, μαθαίνονται και αλλάζουν όπως εξελίσσεται ο άνθρωπος και ο οργανισμός αντίστοιχα.
Για να μπορέσει ένας οργανισμός, όπως αντίστοιχα και ένας άνθρωπος, να αναπτυχθεί και να μάθει χρειάζεται να έχει μια νοοτροπία ανάπτυξης (growth mindset), αντι για μια παγιωμένη νοοτροπία (fixed mindset). Χρειάζεται δηλαδή αντι να θεωρούμε ότι οι ικανότητες μας είναι συγκεκριμένες και είτε υπάρχουν σε εμάς ως ταλέντα είτε όχι, να δεχόμαστε την πιθανότητα βελτίωσης και εξέλιξης, τη δυνατότητα να προσπαθήσουμε για κάτι σημαντικό, να μάθουμε και να αναπτυχθούμε μέσα από τις αποτυχίες μας και να τις δούμε ως ευκαιρίες, αντι για μηνύματα ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.
Επιπλέον βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη, τόσο στους ανθρώπους, όσο και στις ομάδες, είναι να υπάρχει και να έχει καλλιεργηθεί επίγνωση και θέληση για μάθηση και αλλαγή. Αν θυμηθούμε λίγο τη γνωστή καμπύλη της αλλαγής, η ανάπτυξη αρχίζει στη φάση της εξερεύνησης, όταν ο άνθρωπος ή ο οργανισμός θέλει και είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί όσα συμβαίνουν, ή όσα ζητήματα υφίστανται στη ζωή ή την πορεία του και εν συνεχεία δεσμεύεται να κάνει κάτι για αυτά.
Μέσα από μια τέτοια κουλτούρα συν-εργασίας και συν-δημιουργίας, που βασίζεται στην εμπιστοσύνη, το σεβασμό, την ανοιχτότητα και τη μάθηση, οι εργαζόμενοι του οργανισμού και τα μέλη της κάθε ομάδας είναι ικανοποιημένοι από τη συμμετοχή τους σε αυτή και σαν αποτέλεσμα δεσμεύονται στο κοινό όραμα και την αποστολή της ομάδας, αλλά και απέναντι στην ίδια την ομάδα, για το καλό και την πρόοδό της, όπως και του συνόλου του οργανισμού.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο www.skywalker.gr
